HEBBAN 14 augustus 2024
Koorddansen Lieven Vandekerckhove
****
Recensie: Jan Heutink
www.catykroon.nl/leesrecensies
Caty Kroon
25 september 2024
Koorddansen
Lieven Vandekerckhove is emeritus hoogleraar aan de Katholieke Universiteit Leuven, waar hij sociologie doceerde. Hij publiceerde meermaals over zijn vakgebied en schreef ook enkele andere boeken met cursiefjes en korte verhalen. Koorddansen is zo'n bundel korte verhalen en verscheen vorig jaar. Vandekerckhove neemt de lezer een stukje mee door zijn leven in alledaagse belevenissen. We leren de schrijver kennen als een mild mens met een zeer humane blik op het leven. Hij zou zomaar de buurman van hiernaast kunnen zijn. Dat is waarschijnlijk ook de reden waarom ik deze keer milder ben over de Vlaamse schrijverij, die vaak een andere woordvolgorde heeft en andere formuleringen. Sommige uitdrukkingen als: 'Ik was wel even van mijn melk deze namiddag' en iemand die zegt: 'Ik ben een vogel voor de kat' zijn wel te begrijpen. Meer moeite had ik met: 'Ik zat er als een hond op een zieke koe naar te kijken'. Of wat denk je van deze zin: 'En?' vroeg moeder toen Catherine met het nieuws naar huis kwam. 'Negen op twintig', lachte haar dochter nijdig. De meeste duidelijkheid kwam van de zin waar de dochter mee eindigde: Ze vond er de pointe niet in.'
Er waren ook uitdrukkingen waar ik om moest lachen. Zoals wanneer de schrijver het heeft over zijn lerares Nederlands: een kokette dame die steeds goed opgefruit naar school kwam.
Er waren ook uitdrukkingen waar ik om moest lachen. Zoals wanneer de schrijver het heeft over zijn lerares Nederlands: een kokette dame die steeds goed opgefruit naar school kwam.
De slotzinnen
Bij het schrijven van korte verhalen zijn de slotzinnen erg belangrijk. Die maken of breken het nut van het lezen van de hele tekst die eraan voorafging. De korte verhalen van Vandekerckhove gaan net zo mild uit als dat ze aan gingen. Dat is niet erg want iedere keer afsluiten met een dijenkletser wordt ook vermoeiend. Maar indutten ligt ook op de loer en dat gebeurt bijna bij het verhaal Schnitzel. En verder doet het boekje zijn titel eer aan: de verhalen balanceren van hilarisch (Hotdogs) tot mooi (Tist en Uwe) en ontroerend (In haar blauwbebloemde kleed).
===============================================================================================================================
BOOKSOMETEA
Nienke
25 september 2024
In deze bundel zitten verschillende verhalen met verschillende thema’s, al moet ik zeggen dat ik ‘de dood’ wel een van de overheersende thema’s vond in dit bundeltje. Dat is gezien de levensfase waar Vandekerckhove in zit begrijpelijk: hij is met pensioen en hij heeft een paar jaar geleden z’n moeder en oom (nonkel) verloren.
Naast verhalen over de dood zitten er ook een aantal verhalen in over vroeger, toen Vandekerckhove nog een jongetje was en opgroeide in een dorpje in Vlaanderen. Dat zijn vaak verhalen met iets aandoenlijks, maar ook vaak iets triest of weemoedigs. Als je dit bundeltje leest, moet je er dus rekening mee houden dat het niet alleen maar grappige of luchtige verhalen zijn.
Waar ik wat moeite mee had, waren de verhalen waarin Vandekerckhove mensen beschreef die geen hoge opleiding hebben genoten en/of mensen die heel anders zijn dan hij, zoals bijvoorbeeld het verhaal over de vrouw die de aangetekende poststukken afhandelt en het verhaal over de wereldrecordhouder hotdogs eten. Het contrast tussen deze verhalen en bijvoorbeeld het verhaal over de overleden huisarts en het verhaal over de collega die een student op ongevoelige wijze bevroeg over de visie op zelfmoord van oude stammen terwijl de moeder van de student het jaar daarvoor zelfmoord had gepleegd vond ik opvallend.
Daarnaast ben ik (en dit ligt bij de uitgeverij!) niet zo te spreken over de redactie van dit boek. Naast een aantal (taal)fouten staat er veel Vlaamse spreektaal/streektaal in. Een aantal dingen betekenen in Nederland iets anders dan in Vlaanderen, en het duidelijkste voorbeeld daarvan is denk ik wel het academisch kwartiertje. In Nederland betekent dat dat de colleges 10-15 minuten later beginnen dan op het rooster staat. In Vlaanderen is het kennelijk de pauze tussen twee colleges. Nogal een verschil. Dat soort dingen maakt dat het boekje vermoedelijk voor lezers uit Nederland soms lastiger te volgen is . Ook heeft men ervoor gekozen om een nieuwe alinea in te springen met een tab, en niet met een extra spatie. Dit zijn dingen die de uitgeverij aan te rekenen zijn, en ik heb Vandekerckhove ook aangeraden om dit met de uitgever op te pakken.
Ik denk dat dit boekje een aanrader is voor mensen die in dezelfde levensfase zitten als Vandekerckhove: in de tweede helft van hun leven zitten, die tevreden zijn met wat ze in hun leven bereikt hebben en af en toe weemoedig kijken naar het verleden. Ik verwacht dat die mensen veel herkenning zullen vinden in dit boekje
===============================================================================================================================
HEBBAN 14 augustus 2024
Koorddansen Lieven Vandekerckhove
****
Recensie: Jan Heutink
'Hij had het over een koppel, en vermeldde terloops dat de vrouw zwanger geworden was. Doch in zijn taal waren vrouwen niet zwanger, ook niet in verwachting. In zijn taal stond zelfs de vrouw daarbij niet centraal, doch de man. Hij had het dus niet over haar, doch over hem: de man, zo zei hij, had ze namelijk volgestoken. Ik beet op mijn lippen om hem niet te onderbreken met mijn gelach, herkende – erkende - natuurlijk de boerenknecht in hem, die ieder jaar met een koe naar de stier was getrokken om ze te laten …. volsteken. Ach, Pierke Poel'.
Pierke Poel is een van die personen naar wie Vandekerckhove met deemoed beschrijft. Het kan een klarinetspeler zijn, de lerares die leerlingen geheel onbewust bevoor- of benadeelt, de zus van een man met wie de relatie verbroken is en hem in het mortuarium bezoekt, de verpleegkundige die het eerste slachtoffer van het corona-virus in Vlaanderen wordt. Een lichte weemoed en een oprecht begrip van de condition humaine vormen de basis van zijn stijl, die net als in zijn vorige boek, Van A tot Z, of toch bijna, een enkele keer war oubollig overkomt. Om de dood als een Magere Hein te beschrijven is bijvoorbeeld wat gedateerd.
De verhalen winnen bij herlezing aan kracht. Het zou zonde zijn deze snel door te lezen: je moet als lezer een worden met vertellende ik.
Het slotverhaal, In haar blauwgebloemde kleed, is in mijn ogen het sterkst. Het beschrijft de laatste meestal onbewust beleefde jaren van de moeder van de ik. Voor iedere lezer die afscheid heeft moeten nemen van een in de duisternis wegzakkende ouder, is dit verhaal herkenbaar en ontroerend.
Het boek bevat 146 pagina's en is weer prachtig vormgegeven door Uitgeverij Liverse. Oud-minister-president Mark Eyskens schreef een inleiding.